8 powodów, dlaczego rana się nie goi
Szacuje się, że w Polsce około 500 tysięcy osób boryka się z trudno gojącymi ranami. Czasem nawet drobne skaleczenia stają się uciążliwym problemem. Często to infekcje, niedobory składników odżywczych czy choroby przewlekłe zaburzają proces leczenia. Przedstawiamy 8 powodów, dlaczego rany nie goja się prawidłowo.
Spis treści:
Dlaczego rana się nie goi?
Proces naprawczy rany składa się z kilku etapów. Najpierw rana się zasklepia, a uszkodzone naczynia krwionośne zamykają. Potem następuje oczyszczanie rany z zanieczyszczeń i martwych komórek, a organizm regeneruje tkanki. Na końcu tworzy się nowy naskórek lub blizna, która zamyka ranę i przywraca integralność skóry.
Niestety, rana nie zawsze goi się według powyższego schematu. Jeżeli ten proces trwa dłużej niż 4 tygodnie, przyczyna może tkwić w chorobie lub innym czynniku. Co sprawia, że rana nie chce się goić?
Cukrzyca
W Polsce cukrzycę ma ponad 2 miliony osób, a nawet 25% nie zdaje sobie z tego sprawy. Osoby chore na cukrzycę często mają trudności z gojeniem się ran z powodu zmian w naczyniach krwionośnych i zaburzeń krążenia. Neuropatia cukrzycowa dodatkowo pogarsza sytuację, ponieważ nerwy funkcjonują gorzej, co prowadzi do powstawania owrzodzeń, takich jak stopa cukrzycowa. Poza tym u osób z cukrzycą jest wyższe ryzyko zakażeń ran.
Zaburzone krążenie krwi
Słabe krążenie krwi utrudnia gojenie i prowadzi do niedotlenienia tkanek. Problemy wynikają z utrudnionego dopływu krwi przez tętnice lub odpływie krwi przez żyły. W konsekwencji tego krew nadmiernie gromadzi się w kończynach.
Obrzęk i niewydolność żylna
Zdarza się, że nagromadzony płyn w obrzękniętej tkance blokuje dopływ składników odżywczych do rany. To częste zjawisko w niewydolności żylnej. Najważniejsze jest wówczas usunięcie obrzęku.
Niedobór białka
Tkanki do regeneracji potrzebują białka. Jeśli brakuje go w organizmie, wówczas proces gojenia ran się opóźnia. Zwłaszcza, że podczas procesów gojenia, zapotrzebowanie na białko bywa nawet trzy razy większe niż normalnie. Dlatego warto uwzględnić więcej białka w diecie.
Zakażenie
Zakażenia od wieków towarzyszą ranom trudno gojącym się – pierwsze wzmianki na ten temat pochodzą sprzed 4000 r. p.n.e. Powodują je bakterie, wirusy lub grzyby, które hamują naturalne gojenie się rany. Przy zakażeniu najważniejsze jest zidentyfikowanie rodzaju patogenu i wdrożenie odpowiedniego leczenia antybiotykami.
Czynniki zewnętrzne, w tym urazy i palenie tytoniu
Rany narażone na ciągłe tarcie lub ucisk goją się wolniej ze względu na stałe podrażnianie i uszkadzanie nowo powstałej tkanki. Występują one też częściej u osób leżących – wówczas dochodzi do odleżyn. Poza tym nikotyna i inne toksyny zawarte w dymie papierosowym mogą ograniczać przepływ krwi i zmniejszają zdolność organizmu do regeneracji tkanek.
Leki
Steroidy, leki immunosupresyjne oraz niektóre przeciwalergiczne i przeciwzapalne mogą hamować gojenie ran. Warto zwrócić uwagę na przyjmowane środki i w razie potrzeby skonsultować temat z lekarzem.
Wiek
Procesy regeneracyjne przebiegają wolniej u osób starszych. Jest to związane z naturalnym spadkiem wydolności układu odpornościowego i regeneracyjnego organizmu.
Leczenie trudno gojących się ran – bezpieczne terapie
Jeśli rana nie chce się goić, wizyta u lekarza jest konieczna. Leczenie trudno gojących się ran przebiega na wiele sposobów. Coraz popularniejsze są bezpieczne terapie stosowane przez lekarzy, takie jak z VACUMED. Urządzenie nadaje się też do leczenia obrzęków, niewydolności żylnej i owrzodzeń u dorosłych osób niezależnie od wieku.
– – –
BIBLIOGRAFIA:
https://chirurgia3.cm-uj.krakow.pl/cm/uploads/2021/10/Rany-i-ich-leczenie.pdf
Forum zakażeń 2019;10(1):1-30 Wytyczne zasady postępowania miejscowego i ogólnego w ranach/ owrzodzeniach przewlekłych objętych procesem infekcji
Repetytorium z chirurgii pod red. T. Noszczyka, PZWL, Warszawa, 2019, wydanie II
https://ptlr.org/wp-content/uploads/2023/08/LR_0223_light.pdf
